Giáo dục STEM – mô hình học tập gắn kết 4 môn học Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học) ngày càng trở nên phổ biến. Không chỉ ở những quốc gia phát triển mà cả ở những quốc gia đang phát triển, giáo dục STEM được cho là cần thiết. Vậy giáo dục STEM là gì và nó quan trọng như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Giáo dục STEM là gì?
STEM là cụm từ viết tắt cho tên 4 lĩnh vực có trong chương trình giảng dạy này, bao gồm Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học). Giáo dục STEM trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực STEM. Những kiến thức và kỹ năng này được phổ cập theo phương thức tiếp cận liên môn.
Điều này có nghĩa là thay vì giảng dạy bốn môn học riêng biệt, giáo dục STEM tích hợp chúng vào một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng trong thực tế. Từ đó, người học có thể vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Nhìn tổng thể, mô hình giáo dục này xóa tan khoảng cách giữa lý thuyết thông thường và thực tiễn. Nhiều bài học trong chương trình STEM liên quan đến xây dựng các mô hình và mô phỏng các tình huống trong thực tế.
Định nghĩa Giáo dục STEM của Hiệp hội các giáo viên dạy khoa học quốc gia Mỹ (National Science Teachers Association – NSTA)
Giáo dục STEM là cách tiếp cận liên ngành trong quá trình học. Trong đó các khái niệm học thuật mang tính nguyên tắc được lồng ghép với các bài học trong thế giới thực. Các học sinh áp dụng các kiến thức trong khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán vào trong các bối cảnh cụ thể. Việc học tập này giúp kết nối giữa trường học, cộng đồng, nơi làm việc và các tổ chức toàn cầu. Từ đó các em có thể phát triển các năng lực trong lĩnh vực STEM và có thể cạnh tranh trong nền kinh kế mới.
Giáo dục STEM trên thế giới
Thế giới đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 – kỷ nguyên của công nghệ. Công nghệ được ứng dụng vào mọi lĩnh vực trong đời sống từ kinh tế cho đến xã hội. Việc này đồng thời tác động đến sự phát triển của mỗi quốc gia. Do đó, nhiều khu vực trên thế giới đã phổ cập giáo dục STEM để đi kịp tiến độ của cuộc cách mạng này.
Tại một số quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, Anh, Úc và New Zealand, chính phủ đã tạo điều kiện để giáo dục STEM được phổ cập sớm trong các trường học. Mục tiêu của họ là thay đổi định kiến tiêu cực liên quan đến nghề nghiệp STEM và cung cấp sự kiến thức chuyên môn tốt hơn cho học sinh từ khi còn nhỏ. Nhiều chính sách và chương trình liên quan cũng được chính phủ đầu tư mạnh mẽ để tăng sự tiếp cận của giáo dục STEM. Đặc biệt là giáo dục về khoa học máy tính, được ưu tiên hàng đầu trong các trường học ở Hoa Kỳ.
Hay ở Ấn Độ, quốc gia đông dân thứ hai trên thế giới, chính phủ đã phát động chiến dịch “Skill India”. Chiến dịch nhằm đào tạo STEM cho hơn 400 triệu thanh niên ở Ấn Độ. Đồng thời để hỗ trợ cho việc phát triển STEM ở Ấn Độ, nhiều tổ chức đã được thành lập như STEM Champ hay EduTech.
Xem thêm: Top 10 lợi ích của việc học STEM Lập trình (Coding) cho trẻ
Giáo dục STEM tại Việt Nam
Giáo dục STEM đã bước nào tiếp cận đến các học sinh ở Việt Nam. Rất nhiều cơ sở giáo dục, học viện STEM được ra đời để đào tạo cho học sinh, sinh viên. Trường tiểu học FPT có kế hoạch triển khai giáo dục STEM vào chương trình chính khóa bắt buộc từ năm học 2017-2018.
Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam đưa ra các chính sách nhằm thúc đẩy đào tạo STEM bên cạnh ngoại ngữ, tin học trong chương trình giáo dục phổ thông. Đây được coi là bước tiến để Việt Nam nắm bắt cơ hội tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Xem thêm:
Tầm quan trọng của Giáo dục STEM
Nền kinh tế toàn cầu đang thay đổi. Các công việc lao động thông thường trước đây đang dần biến mất do tự động hóa. Thay vào đó là các công việc mới liên quan đến công nghệ. Những tiến bộ liên tục trong công nghệ đang thay đổi cách học sinh học tập, kết nối và tương tác mỗi ngày. Các kỹ năng được giảng dạy trong giáo dục STEM cung cấp cho học sinh, sinh viên một nền tảng vững chắc để thành công không chỉ ở môi trường trường học mà cho cả công việc sau này.
Nhu cầu tuyển dụng các ngành STEM
Nhu cầu của nhà tuyển dụng đối với ứng viên có trình độ và kỹ năng STEM rất cao. Điều này được dự đoán sẽ tiếp tục tăng trong tương lai, mở ra cơ hội việc làm rộng lớn cho người học có kỹ năng STEM. Hiện tại, 75% việc làm trong các ngành phát triển nhanh nhất đòi hỏi người lao động có kỹ năng STEM.
Theo báo cáo của trang web STEMconnector.org, vào năm 2018, nhiều dự đoán ước tính nhu cầu của 8,65 triệu lao động trong các công việc liên quan đến STEM. Đồng thời, cho đến hiện tại, vẫn còn tồn tại rất nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với tình trạng thiếu nhân viên trầm trọng. Mà theo đó, các vị trí thiếu nhân lực đều thuộc các nhóm ngành như toán học, khoa học máy tính, khoa học tự nhiên và công nghệ.
Những công việc liên quan đến STEM không phải tất cả đều yêu cầu giáo dục đại học hoặc bằng cấp đại học. Chưa đến một nửa số công việc trong lĩnh vực STEM yêu cầu ứng viên có bằng cử nhân trở lên. Tuy nhiên, bằng cấp đại học rất hữu ích trong việc thỏa thuận mức lương. Theo nghiên cứu, mức lương khởi điểm trung bình được quảng cáo cho các công việc STEM (có yêu cầu bằng cử nhân) cao hơn 26% so với công việc trong các lĩnh vực không thuộc STEM.
Xem thêm:
- Tầm quan trọng của giáo dục STEM
- Top 10 lợi ích của Giáo dục STEM
- Phương pháp dạy học STEM hiệu quả: Những điều cần biết
Môi trường Học tập Hỗn hợp (Blended – Learning)
Điều tách biệt STEM với giáo dục toán học và khoa học truyền thống chính là mô hình học tập gắn kết. Việc tích hợp các môn học kết hợp với ứng dụng trong thực tế giúp cho học sinh dễ dàng hiểu và thực hành.
Giáo dục STEM dạy cho người học cách tư duy, tính toán và cách ứng dụng những kiến thức khoa học, kỹ thuật để giải quyết vấn đề trong thực tế. Như đã đề cập ở trên, nhiều quốc gia trên thế giới ưu tiên giáo dục STEM cho học sinh từ khi còn nhỏ.
Bậc học tiểu học
Chương trình giáo dục STEM ở tiểu học tập trung vào các khóa học cấp độ giới thiệu. Học sinh được cung cấp những kiến thức sơ khai về lĩnh vực STEM. Những bài học trong chương trình ở bậc tiểu học sẽ cung cấp các kiến thức và cách ứng dụng trong đời sống một cách căn bản. Bằng cách kết hợp cả 4 môn học, mô hình STEM nhằm thu hút sự quan tâm và yêu thích của học sinh tiểu học.
Xem thêm:
Bậc học Trung học Cơ sở
Ở giai đoạn này, các khóa học trở nên khó hơn do nhận thức của học sinh ở bậc học này đã bắt đầu phát triển. Cùng với nền tảng kiến thức về STEM trước đó, các kỹ năng tiếp tục được nâng cao. Đồng thời, học sinh sẽ bắt đầu khám phá các nghề nghiệp lĩnh vực STEM ở giai đoạn này. Chương trình giáo dục STEM ở bậc THCS giúp hướng nghiệp tốt hơn cho các em vào các nghề nghiệp mà các em yêu thích.
Xem thêm: Các môn học STEM: Từ học tập đến hướng nghiệp hiệu quả
Bậc học Trung học Phổ thông
Chương trình STEM ở bậc THPT được thiết kế với nhiều bài giảng khó, yêu cầu sự tập trung cao và tư duy logic của học sinh. Các khóa học đồng thời gắn liền với định hướng nghề nghiệp và lĩnh vực STEM mà học sinh theo đuổi sau khi tốt nghiệp. Ngoài ra, chương trình giáo dục STEM ở cấp bậc này cũng mở ra cơ hội cho học sinh phát triển kỹ năng của bản thân nhiều hơn.
Xem thêm:
- Các vấn đề mà sinh viên ngành STEM thường gặp phải
- Top 10 kinh nghiệm xây dựng giáo án STEM không thể bỏ qua
- Top 6 đặc điểm cần có trong thiết kế của lớp học STEM hiện đại
Hy vọng rằng với các lợi ích đặc biệt, mô hình giáo dục mới này sẽ sớm được triển khai rộng rãi. Đặc biệt là ở Việt Nam, giúp chất lượng giáo dục và học tập ngày càng được cải thiện. Từ đó, tạo nhiều cơ hội cho thế hệ tương lai hội nhập tốt vào nền kinh tế thế giới.
