Chuyên đề STEM liên quan: D&T – Thiết kế và Công nghệ
Đối tượng: 11 – 14 tuổi
—-
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay nhu cầu mang vác càng cao thì các loại túi chứa đựng càng nhiều. Tuy nhiên hầu hết các loại túi chứa đựng này thường được làm bằng nhựa từ nguyên liệu chủ yếu là dầu. Với loại nguyên liệu này các túi nhựa có thể tồn tại đến cả 500 năm, đồng nghĩa với việc các loại túi nhựa sau khi bị vứt bỏ đã trở thành nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, thậm chí trong những năm qua loại rác thải này là nguyên nhân giết chết hơn 100 triệu động vật biển mỗi năm khi chúng ăn phải rác thải nhựa hoặc bị mắc kẹt và chết.
Chính vì vậy, trong bài học “Làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững”, người học sẽ học cách làm ra các loại túi đựng từ nguyên liệu thân thiện với môi trường để thay thế cho các loại túi đựng bằng nhựa trước đây. Qua đó, người học sẽ hiểu rõ hơn về tác hại của rác thải nhựa và góp phần vào công tác bảo vệ môi trường.
Hoạt động làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững.
Giới thiệu về hoạt động làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững
Bài học này được thiết kế cho người học ứng dụng các kiến thức trong lĩnh vực thiết kế – công nghệ và kỹ thuật. Người học được hướng dẫn cách tạo ra một chiếc túi vận chuyển từ nguyên liệu bền vững, thân thiện môi trường, cụ thể là bằng giấy.
Bài học này có thể dùng để hỗ trợ các môn học công nghệ, kỹ thuật trên trường hoặc các bài học liên quan đến vấn đề môi trường. Qua đó, người học nắm vững được quy trình thiết kế được lặp đi lặp lại, làm việc dựa theo hướng dẫn từ một bản tóm tắt hoặc đặc tả. Người học còn phát triển được tư duy toàn diện và bổ sung thêm các kiến thức cần có trong cuộc sống.
Mục tiêu của hoạt động làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững
Hoàn thành bài học, người học sẽ hiểu cách đọc và ứng dụng các thông số kỹ thuật có trong bảng hướng dẫn.
Người học sẽ hiểu và làm quen với cách thức hướng dẫn đặc tả trong quá trình thiết kế.
Người học tập được thói quen kiểm tra và làm quen với việc lặp đi lặp lại các thao tác để có thể cho ra sản phẩm tốt nhất. Qua đó rèn được tính tỉ mỉ, cẩn trọng.
Vật dụng cho hoạt động làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững
Keo hoặc kim bấm (sử dụng loại keo có khả năng kết dính nhưng không dùng keo nhựa)
Tấm bìa cứng
Cây kéo
Thước kẻ
Tờ giấy khổ A3 (giấy thường, giấy báo hoặc giấy gói)
Dây để làm quai cầm
Bút dạ, sơn hoặc bút màu
Một số đồ vật với nhiều trọng lượng khác nhau để kiểm tra khả năng chứa đựng của túi vận chuyển từ vật liệu bền vững khi hoàn thành.
Hướng dẫn thực hành hoạt động làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững
Thời lượng: tối thiểu 60 phút
Người dạy giới thiệu về nội dung bài học và chỉ rõ nhiệm vụ của người học là cần làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững. Bên cạnh đó, người dạy cần đưa ra các tiêu chí cần có cho sản phẩm. Cụ thể:
- Túi phải được làm từ vật liệu bền vững – không có nhựa
- Túi có khả năng chứa đựng được tối đa 2 kg
- Túi phải có thiết kế hấp dẫn để thu hút người mua hàng
- Túi phải có quai xách để có thể mang theo thoải mái
Thực hành
Bước 1: Làm chiếc túi đầu tiên của bạn
Bắt đầu với cách làm một cái túi giấy với thao tác đơn giản. Người học lấy 1 tờ giấy có khổ A3, đặt trên một mặt phẳng để dễ thực hiện thao tác gấp, dán… Sau đó làm theo hướng dẫn đặc tả như ở dưới.
Gấp lại làm đôi sao cho 2 bên bằng nhau để tạo ra đường lằn ở giữa. Dán các mặt bên và mặt dưới với nhau. Để keo khô, su đó tạo một lỗ tay cầm ở đầu mở. Sau đó thử kiểm tra túi của bạn xem nó có thể chứa được vật nặng bao nhiêu.
Bước 2: Cải tiến thiết kế túi
a / Kiểm tra xem túi bị rách ở đâu?
b/ Sau đó là làm một chiếc túi vận chuyển từ vật liệu bền vững khác và tìm giải pháp để “gia cố” lại chỗ bị rách theo cách làm mới. Nếu chưa có cách làm mới bạn có thể tham khảo hướng dẫn đặc tả bên dưới.
Chuẩn bị một tờ giấy khổ A3, gấp tờ giấy theo đường thẳng từ 2 cạnh ngắn sao cho 2 mép giấy có thể chồng lên nhau. Rồi dùng keo dán cố định lại. Sau đó chọn một đầu, gấp mép giấy ben dưới lên trên tầm 5 – 7 cm như hình 3 làm đáy túi. Rồi mở rộng đáy túi và xếp đầu giấy bên phải/ trái thành một hình tam giác. Bạn gấp giấy làm thế nào cho đường cạnh túi đi qua tam giác trùng với đường gấp đáy túi như hình 4.
Ở bước này, bạn cần phải gấp mép bìa đáy túi bên dưới vào giữa trùng với đường gấp đáy túi. Tiếp đó gấp mép bìa đáy túi bên trên, căn làm thế nào để hai mép bìa dán chồng lên nhau, như hình 6. Mở túi xem túi có đứng lên được chưa. Nếu túi đã đứng được thì tiếp sau đó, cắt tầm bìa cứng làm 2 hình chữ nhật như hình 8 để gia cố cho quai cầm.
Dán các dải gia cố bên trong miệng túi, mỗi bên một miếng. Tạo lỗ cho dây bằng bút chì hoặc đàu kéo, mỗi bên 2 lỗ đối xứng nhau. Sau đó, luồn dây dù qua các lỗ và buộc các nút để cố định như hình 10. Sản phẩm hoàn thành sẽ như hình 11.
c / Sau khi hòa thành bạn tiếp tục tiến hành kiểm tra túi mới bằng cách gia tăng trọng lượng đồ vật mà túi có thể chứa được cho đến khi nó bị rách. Ghi chú lại trọng lượng tối đa mà túi có thể chứa đựng cũng như thông số kỹ thuật của mỗi lần cải tiến túi.
Lặp lại các bước a) – c) cho đến khi bạn hài lòng với thiết kế túi của mình. Và mỗi lần bạn lặp lại các bước được gọi là một lần lặp lại thiết kế.
Bước 3: Kiểm tra thông số kỹ thuật
Sau khi bạn đã có chiếc túi vận chuyển từ vật liệu bền vững mà mình hài lòng. Bạn hãy ghi lại cụ thể thông số kỹ thuật của chiếc túi và tiến hành “tân trang” cho chiếc túi của mình trở nên đẹp mắt nhằm thu hút ánh mắt người nhìn. Đồng thời tìm cách cải tiến quai cầm của túi sao cho thoải mái hơn.
Hoạt động mở rộng
Người học cũng có thể cải tiến chiếc túi vận chuyển từ vật liệu bền vững của mình bằng cách:
Thiết kế một túi vận chuyển từ vật liệu bền vững lớn nhất có thể hoặc có thể đổi từ xách tay thành mang trên vai hoặc trên lưng.
Hoặc một chiếc túi được cải tiến có thể dùng để đựng các vật dụng học tập có thể đứng cố định trên bàn học.
Người học cũng có thể thử sức là một chiếc túi vận chuyển từ các vật liệu bền vững khác. Chẳng hạn như tận dụng vải của một chiếc áo phông cũ, quần jean cũ… để rèn luyện kỹ năng may vá của mình.
Lưu ý khi thực hành hoạt động làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững
Người dạy có thể linh hoạt áp dụng bài học làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững để dạy cho từng cá nhân hoặc dạy theo nhóm.
Ở bước 1, người học làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững theo cách đơn giản nhất nên nó sẽ không quá chắc chắn. Tuy nhiên mục đích ở bước này hướng đến là giúp người học có cái nhìn chúng nhất về cấu tạo và hình dạng của một chiếc túi và hiểu được cần chú ý gia cố ở những vị trí nào (tay cầm, đáy túi…) để chiếc túi có thể mang chứa được trọng lượng lớn hơn. Vì vậy, người dạy nên khuyến khích người học hiểu rằng, thất bại này là một phần tự nhiên của quá trình thiết kế.
Người học nên ghi chú lại thông số kỹ thuật trong quá trình thiết kế, có như vậy người họ mới có thể dễ dàng cải tiến và gia cố thành phẩm mới hiệu quả. Bên cạnh đó, nên lưu ý cho người học rằng ngoài việc tập trung cải thiện chức năng mang vác của túi thì chúng ta cũng cần trang trí chiếc túi sao cho đẹp mắt, thẩm mỹ hơn.
Với bài học làm túi vận chuyển từ vật liệu bền vững này, người học sau này có thể tự tay làm cho mình những chiếc túi “handmade” phục vụ nhu cầu sống hàng ngày. Người học có thể rèn luyện “tay nghề” thủ công của mình và phát triển tư duy sáng tạo. Thế nhưng hơn cả một bài học thú vị, thực tế thì bài học trên còn giúp người học nhận thức được tính trạng ô nhiễm môi trường hiện nay bởi rác thải nhựa từ đó họ có thể ý thức bản thân cũng cần có trách nhiệm góp phần bảo vệ môi trường.