Bước vào bậc tiểu học, trẻ bắt đầu làm quen và tiếp xúc với nhiều kiến thức và khái niệm mới. Đây là giai đoạn chuyển giao quan trọng trong quá trình học tập và phát triển của trẻ. Thay vì giáo dục truyền thống thụ động tiếp nhận kiến thức, việc thiết kế hoạt động STEM sẽ cho phép trẻ chủ động học hỏi thông qua việc thực hành. Nhờ vậy, trẻ phát huy khả năng tự học một cách toàn diện. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn lợi ích của hoạt động STEM cho trẻ tiểu học.
Các lợi ích của hoạt động STEM cho trẻ tiểu học
Khuyến khích suy nghĩ độc lập
Trong chương trình giáo dục STEM, trẻ tiểu học được tạo điều kiện để chủ động suy nghĩ, đánh giá và tự xác định cách đạt được mục tiêu, hoàn thành dự án một cách tốt nhất. Kết quả không được đo lường bằng việc thành công hay thất bại, thay vào đó là tư duy giải quyết vấn đề mà trẻ học được trong quá trình giải quyết vấn đề.
STEM tạo một môi trường an toàn, cởi mở nơi mọi sai lầm được chấp nhận và khích lệ. Trẻ thỏa sức thử và sai mà không lo xấu hổ hay bị phạt, quan trọng hơn đó là cách nhận ra điểm sai và sửa chữa. Giáo trình STEM linh động vì vậy trẻ có thể học theo tốc độ và kỹ năng phù hợp với bản thân. Các con có thể thỏa sức sáng tạo, đóng góp cách làm mới, trao đổi ý tưởng tự do mà không bị ràng buộc bởi bất kỳ hạn chế nào.
Khả năng tiếp cận vấn đề đa chiều
Trọng tâm giáo dục STEM đó là việc kết hợp các ngành học, bộ môn khác nhau để giải quyết vấn đề. Điều này giúp trẻ có cách tiếp cận đa chiều, hiểu được mối quan hệ của các môn học được áp dụng trong đời sống như thế nào. Ví dụ trẻ học lập trình, để tạo ra một chương trình trẻ cần thông thạo kiến thức tư duy toán học, công nghệ, bên cạnh đó để đảm bảo một sản phẩm thân thiện, thu hút người dùng thì kiến thức về nghệ thuật là vô cùng cần thiết.
Tính chất lồng ghép các ngành học của STEM giúp trẻ không bị giới hạn tư duy trong một chủ đề cụ thể. Bỏ đi suy nghĩ nên chọn ngành kỹ thuật hay nghệ thuật mà trẻ hoàn toàn có thể kết hợp cả hai chuyên môn này. STEM mở ra một góc nhìn rộng trong việc học từ đó thu hút sự tò mò và phát triển toàn diện của trẻ đối với mọi bộ môn.
Kỹ năng sáng tạo để giải quyết vấn đề
Tư duy giải quyết vấn đề một cách sáng tạo là một trong những kỹ năng quan trọng được “săn đón” trong thời đại 4.0 bên cạnh những kiến thức chuyên môn. Nhiều người xem đây là một kỹ năng thiên bẩm, tự nhiên. Điều này không hoàn toàn chính xác bởi sáng tạo là kỹ năng có thể được bồi dưỡng và phát triển trong một nền giáo dục STEM toàn diện.
STEM khuyến khích trẻ tiểu học tự do sáng tạo, thể hiện tư duy phản biện, thoải mái đóng góp cách giải quyết vấn đề, luôn tôn trọng và đánh giá cao mọi sáng kiến của trẻ. Giáo dục STEM không cung cấp một quy trình giải quyết vấn đề cố định, thay vào đó giúp trẻ hiểu rằng một vấn đề có nhiều cách giải quyết linh hoạt tùy theo tình huống. Nhờ đó, trẻ có cơ hội phát huy tối đa năng lực sáng tạo của bản thân.
Nuôi dưỡng tình yêu đối với việc học
Chúng ta đang sống trong một thời đại phát triển không ngừng, vì vậy kỹ năng thích nghi và chủ động tìm tòi, học hỏi là yếu tố quyết định thành công trong tương lai. Trẻ tiểu học cần bước ra khỏi hệ thống trường lớp và bước vào thế giới thực tiễn để áp dụng những kiến thức đã học.
Những năm tiểu học là khoảng thời gian sự tò mò của trẻ được kích thích nhiều nhất. Điều này có nghĩa trẻ có nhu cầu khám phá và học hỏi những điều mới lạ một cách tự nhiên. Thực tế cho thấy nhiều chương trình học khuôn mẫu tại trường đã phá vỡ khả năng này của trẻ. Tham gia hoạt động STEM, trẻ được trang bị để đối đầu với những thách thức khi bước vào đại học và môi trường thực tế. Bất kể hành trình cuộc đời đưa trẻ đến đâu thì chúng vẫn có khả năng xử lý vấn đề tốt.
Cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất
Như đã nói ở đoạn trên, mọi hoạt động STEM đều mang tinh thần khuyến khích sự sáng tạo ở trẻ bậc tiểu học. Theo nghiên cứu trong lĩnh vực y tế, sáng tạo mang lại lợi ích to lớn trong việc cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất của trẻ. Thực tế, sáng tạo giúp tăng cường và làm mới chức năng não bộ nhờ quá trình thúc đẩy sản sinh nơ-ron thần kinh mới. Nhờ vậy, sức khỏe tinh thần được cải thiện giúp trẻ phát huy tư duy toàn diện.
STEM chỉ dành cho các nhà khoa học?
Nhiều người dễ nhầm lẫn và cho rằng STEM chỉ dành cho những người đam mê nghiên cứu và dành cả ngày trong phòng thí nghiệm. Đó là một suy nghĩ sai lầm, bởi STEM là bộ môn trẻ nào cũng có thể học và đều hưởng lợi ích từ nó. Hoạt động STEM được thiết kế để trẻ có thể áp dụng kiến thức, khái niệm vào thực tế, tạo mối liên hệ giữa các môn học.
Nấu ăn là một ví dụ tuyệt vời về STEM. Để nướng một chiếc bánh thành công, chúng ta cần áp dụng các điều kiện thích hợp để phản ứng hóa học xảy ra. Cần sử dụng toán học để đảm bảo tất cả các phép đo lường chính xác bằng việc sử dụng nhiệt kế hoặc cân kỹ thuật số. Cuối cùng đó là hoạt động kết hợp nghệ thuật vào trong chiếc bánh, chúng ta có thể tạo hình và trang trí tùy vào sở thích và khả năng.
Đừng nghĩ rằng hoạt động STEM chỉ dành cho một số ít cá nhân. STEM thực ra là tất cả những gì xung quanh chúng ta. Mọi trẻ đều có thể tiếp cận và mang lại lợi ích cho chúng.
Làm thế nào để STEM mang lại niềm yêu thích học tập cho trẻ bậc tiểu học
Một Chương trình STEM chất lượng được xây dựng và thiết kế bài bản sẽ tạo nên hứng thú học tập cho trẻ tiểu học.
- Thứ nhất, giúp tạo động lực và truyền cảm hứng từ thế giới thực. Kiến thức được dạy nhằm áp dụng thực tế, các khái niệm và chủ đề của các bộ môn được đan xen và lồng ghép.
- Thứ hai, trẻ hiểu sâu hơn về bản chất kiến thức được dạy và cách áp dụng nó vào đời sống.
- Thứ ba, STEM kích thích sự sáng tạo và khả năng thích ứng giúp trẻ tiếp cận các vấn đề một cách dễ dàng. Các trẻ khác trình độ ở một nhóm có thể cùng nhau làm bài và học hỏi lẫn nhau.
- Thứ tư, phương pháp giảng dạy STEM dựa trên câu hỏi, lấy trẻ làm trung tâm, trẻ có quyền tự do phản biện, sáng tạo và đổi mới. Hoạt động STEM tạo môi trường an toàn, khích lệ trẻ thực hành mà không cần lo lắng đến việc tạo ra sai lầm, thất bại chỉ là một cơ hội để học hỏi.
STEM tập trung phát triển ở trẻ tiểu học 4 kỹ năng quan trọng của thế kỷ 21 bao gồm: sáng tạo, hợp tác, tư duy phản biện và giao tiếp. Các tiết học STEM được đánh giá tạo ra một môi trường học tập thoải mái, giảm áp lực bài vở trường lớp nặng nề về lý thuyết. Các bài học được thiết kế thích hợp với sở thích giúp học sinh chủ động lựa chọn và lên lịch trình cho việc học của mình.
Khi đã hiểu cách vận hành của các hoạt động trong chương trình STEM, cha mẹ dễ dàng nhận ra tầm quan trọng của STEM đối với giáo dục trẻ tiểu học. Một nền giáo dục hiện đại không tính trên khối lượng kiến thức các con dung nạp mà đó là cách con hiểu và vận dụng như thế nào trong cuộc sống thường ngày. Đối với trẻ tiểu học, cách giáo dục tốt nhất là kích thích sự tò mò, ham học và chủ động của trẻ, biến việc học trở thành khoảng thời gian khám phá thú vị bằng những hoạt động STEM.
