Trẻ không phải lúc nào cũng tự mình khám phá thêm những kiến thức bên ngoài sách giáo khoa. Để trẻ hiểu sâu sắc bài học, giáo viên tiểu học hãy áp dụng giáo dục STEM vào chương trình, từ đó các hoạt động STEM trở nên thú vị, hấp dẫn và nuôi dưỡng sự quan tâm, trí tò mò của trẻ. Nếu bạn là giáo viên tiểu học hay cha mẹ có con nhỏ đang tìm kiếm các kỹ thuật dạy STEM cho trẻ tiểu học, hãy tham khảo bài biết sau của chúng tôi.
Biến bài học trở nên thực tế và thú vị
Mặc dù lý thuyết các môn học STEM quan trọng, nhưng ở cấp tiểu học, cách dễ nhất để truyền đạt các khái niệm với học sinh thường là thông qua các ứng dụng thực tế – làm, chạm và chơi.
Khi dạy học sinh về các trạng thái của vật chất, ví dụ, thí nghiệm với nước đá, không khí và nước để giúp học sinh hiểu sự khác nhau giữa chất rắn, chất lỏng và chất khí. Giới thiệu các vật liệu có trạng thái khó xác định hơn, chẳng hạn như cát, thạch và bọt để khơi gợi sự thảo luận, tranh luận và mở rộng sự hiểu biết của học sinh.
Đối với toán học, hãy thu hút trẻ bằng cách sử dụng trẻ để minh họa cho các vấn đề. Nhóm học sinh có thể được sử dụng để giải các phương trình một cách trực quan. Ví dụ, bạn có một nhóm gồm 5 trẻ và một nhóm khác 7 trẻ, vậy tổng cộng có bao nhiêu trẻ?
Đất nặn là một công cụ hiệu quả được sử dụng khi dạy toán. Yêu cầu trẻ nặn thành các hình khối để học toán hình học hoặc nặn hình tròn sau đó chia thành phân số. Việc học thông qua thực hành giúp trẻ tiếp cận các khái niệm dễ dàng và thú vị hơn.
Tận dụng đồ vật xung quanh
Bìa cát tông, nắp nhựa, vải vụn, chai rỗng…đều có thể được sử dụng để thiết kế nhiều hoạt động STEM thú vị dành cho trẻ tiểu học. Ví dụ chia trẻ thành các nhóm nhỏ và yêu cầu xây dựng mô hình nhà bằng bìa cát tông. Thông qua hoạt động này, trẻ cũng sẽ học và phát triển khả năng tương tác, kết nối và làm việc chung với nhiều người. Thầy cô và cha mẹ có thể tận dụng bất kể đồ vật gì có sẵn để thiết kế hoạt động STEM thú vị kích thích sự tò mò và tính sáng tạo của trẻ.
Không ngừng đổi mới hoạt động STEM
Cha mẹ và thầy cô có thể tham khảo các nguồn tư liệu hay về STEM để đổi mới chương trình dạy, biến mỗi buổi học trở nên thú vị và hào hứng hơn. Luôn cập nhật những thông tin, kiến thức liên quan đến công nghệ, khoa học từ đó lồng ghép vào bài giảng và các hoạt động STEM dành cho trẻ.
Dạy STEM cho trẻ tiểu học bằng cách tạo tình huống thực tế
Nguyên tắc của hoạt động STEM đó là biến những kiến thức trong sách giáo khoa trở thành tình huống thực tế. Trẻ sẽ có cơ hội tự đặt câu hỏi cho vấn đề đó và chủ động thảo luận, tìm ra phương án giải quyết hữu hiệu.
Trong quá trình soạn giáo án, thầy cô nên cân nhắc đưa các tình huống, dự án thực tế và gần gũi để trẻ dễ dàng tiếp cận. Ví dụ đưa ra tình huống cả gia đình trẻ đang đi dạo ngoài trời, trời bỗng đen đặc và chuẩn bị đổ một cơn mưa rất lớn. Không có một mái che nào gần đó. Trẻ hãy sử dụng những vật dụng có sẵn để thiết kế mái che giúp gia đình tránh mưa.
Sử dụng quy trình thiết kế
Quy trình thiết kế (design process) giúp trẻ tiếp thu kiến thức thông qua các bước cụ thể nhằm giải quyết một vấn đề. Khi nắm được quy trình này, trẻ dễ dàng xử lý thông tin và đưa ra giải pháp hiệu quả cho bất kể tình huống nào. Quy trình này bao gồm các bước chính như xác định vấn đề, nghiên cứu bằng cách tự đặt ra câu hỏi, tự do đưa toàn bộ ý tưởng liên quan đến vấn đề, phát triển ý tưởng, hoàn thiện và đưa vào thử nghiệm.
Toàn bộ quá trình trên trẻ được toàn quyền chủ động quyết định. Thầy cô và cha mẹ chỉ là những người hỗ trợ, và nếu có thể sẽ giúp trẻ định hướng hoặc đánh giá lại kết quả sau khi hoàn thành.
Vấn đề mở cho phép nhiều đáp án
Như đã đề cập ở nhiều bài viết trước đây, phương pháp học STEM chú trọng vào việc tạo động lực để trẻ sáng tạo, kích thích trẻ tự khám phá. Điều này có nghĩa thầy cô chỉ là những người đưa ra vấn đề, định hướng trẻ đặt những câu hỏi đúng xoay quanh vấn đề đó, trách nhiệm giải quyết hoàn toàn phụ thuộc ở trẻ.
Thông thường trẻ làm việc theo nhóm để đưa ra phương án giải quyết, không có đáp án đúng hoặc sai trong hoạt động STEM. Những ý tưởng “táo bạo”, khác biệt đều được chấp nhận. Điều này giúp trẻ mở rộng tư duy, không bị gò bó bởi bất kỳ kiến thức hay một khái niệm cụ thể nào. Trẻ học được cách linh hoạt xử lý vấn đề thông qua quá trình tự đánh giá và phân tích.
Thu hút sự quan tâm của bé gái
Có một nghiên cứu tại Anh cho thấy càng lên cấp học cao bé gái càng giảm hứng thú đối với các môn học STEM so với bé trai. Điều này đã tạo nên một chênh lệch lớn nguồn nhân lực là nữ ở những ngành công nghệ, kỹ thuật sau này. Vì vậy việc chú trọng phát triển đồng đều ở cả hai giới là rất quan trọng.
Một số bé gái có thể trở nên im lặng trong các tiết học STEM, thầy cô nên dành sự quan tâm và tìm ra nguyên nhân. Khích lệ trẻ đưa ra quan điểm, khen ngợi mặc dù câu trả lời của trẻ có thể không hoàn hảo. Tìm ra sở thích và linh hoạt phương pháp giảng dạy STEM để khơi dậy cảm hứng học STEM từ các bé gái.
Trên đây là tổng hợp những mẹo dạy STEM cho trẻ tiểu học hiệu quả. Thầy cô, cha mẹ có thể áp dụng những phương pháp trên để sáng tạo hoạt động STEM hoặc xây dựng giáo án STEM thú vị giúp trẻ học hiệu quả hơn. Và luôn nhớ rằng dạy STEM cho tiểu học quan trọng nhất là khơi dậy niềm đam mê, hứng thú với kiến thức để trẻ hoàn toàn nắm quyền chủ động trong quá trình học tập của mình.
