Tầm quan trọng của giáo dục STEM trong thời đại công nghệ 4.0 là không thể phủ nhận. Minh chứng cho điều này chính là sự phổ biến của giáo dục STEM ở nhiều quốc gia. Giáo dục STEM giúp phát triển tư duy về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học ở lớp trẻ. Ngoài tạo ra nhiều cơ hội việc làm, giáo dục STEM tác động tới nhiều yếu tố khác trong xã hội. Những yếu tố đó là gì? Chúng thể hiện tầm quan trọng của giáo dục STEM như thế nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Giáo dục STEM được đánh giá là cần thiết và quan trọng vì một số lý do:
Chúng ta cần nhiều hơn nữa nhân lực trong ngành STEM
Theo thống kê, con số việc làm liên quan đến các ngành học STEM đã lên đến hàng triệu. Tuy nhiên lại chỉ có 16% sinh viên theo học và tốt nghiệp các chuyên ngành STEM. Sự trái chiều này chỉ ra mức độ khan hiếm nhân lực cho ngành STEM. Trong khoảng thời gian từ năm 2000 cho đến 2010, nhu cầu việc làm về STEM tăng mạnh.
Đến nay vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm bởi những tiến bộ không ngừng của khoa học, kỹ thuật và công nghệ. Hàng triệu công việc ra đời nhưng lại không có đủ số lượng nhân lực đáp ứng. Giáo dục STEM trở thành chía khóa mở ra cơ hội việc làm tuyệt vời cho những người theo đuổi lĩnh vực này.
Tuy nhiên, trong thị trường lao động cạnh tranh gay gắt hiện nay, những ứng viên có thêm những kỹ năng ngoài CNTT sẽ được ưu tiên. Do đó, trong STEM, người học không nên quá chú trọng vào bất kỳ môn học nào. Mỗi môn học đều có lợi ích và mức độ cần thiết ngang nhau.
Chúng ta cần hướng nghiệp cho trẻ tốt hơn, đặc biệt là trong lĩnh vực STEM
Phần lớn trẻ em bước ra từ cánh cổng trung học không có sự chuẩn bị các khóa học ở đại học. Bao gồm khóa học về toán học, khoa học và tiếng Anh. Mô hình giáo dục STEM trước cấp bậc đại học sẽ khuyến khích học sinh tham gia vào các khóa học này. Đồng thời định hướng học sinh theo đuổi nghề nghiệp từ những lĩnh vực liên quan. Khi đã có định hướng rõ ràng, học sinh sẽ tự tin vào những kiến thức được học hơn.
Đối tượng để giáo dục STEM định hướng nghề nghiệp không chỉ giới hạn với mỗi học sinh muốn vào đại học. Bởi có rất nhiều nghề nghiệp liên quan đến STEM không yêu cầu bằng cấp. Điển hình như kỹ thuật viên dược, trợ lý thú y, chuyên gia hỗ trợ máy tính, y tá, nhân viên kiểm soát không lưu, v.v.
Tầm quan trọng của giáo dục STEM với các ngành không thuộc lĩnh vực STEM
Điểm khác biệt giữa giáo dục STEM với các mô hình giảng dạy thông thường là hiệu quả. Hiệu quả của giáo dục STEM vươn tới cả những ngành nghề khác. Kiến thức và kỹ năng trong STEM không chỉ được sử dụng với riêng những nghề nghiệp STEM. Sự phát triển của xã hội hiện đại yêu cầu hiểu biết về công nghệ trong từng ngành nghề.
Ngoài ra, toán học và khoa học cũng được coi là cần thiết cho những lĩnh vực như báo chí, truyền thông hay cộng đồng. Đặc biệt hơn, mỗi ngành nghề đều gồm khía cạnh nào đó liên quan tới tài chính. Đây là lĩnh vực yêu cầu bạn phải có kỹ năng toán học. Ngay cả khi theo đuổi lĩnh vực nhân văn – nghệ thuật, kỹ năng về máy tính cũng là yếu tố căn bản.
Tầm quan trọng của giáo dục STEM trong việc hiểu được môi trường sống xung quanh
Như đã đề cập ở trên, giáo dục STEM mang đến cơ hội phát triển nghề nghiệp tương lai. Bên cạnh đó, những kiến thức STEM mang đến tầm nhìn và sự hiểu biết lớn hơn cho con người về môi trường và xã hội xung quanh. Chúng ta có thể biết được nhiều điều hơn với STEM. Từ hiện tượng thời tiết, công nghệ, điện tử cho đến cả chính trị. STEM không chủ trương giáo dục cho người học trở thành cử nhân hay trở thành tiến sĩ, thạc sĩ đạt giải Nobel khoa học.
Giáo dục STEM sẽ là cần thiết nếu người học muốn thông qua nó để mở rộng tầm hiểu biết của mình. Trang bị cho người học kiến thức và những kỹ năng cần thiết để thực hành toàn diện mới là mục tiêu của giáo dục STEM. Mục tiêu này là lý do vì sao mô hình giáo dục này ngày một trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia.
Chương trình giảng dạy STEM không tập trung riêng vào những cá nhân có tiềm năng trong lĩnh vực STEM. Thay vào đó, STEM chào đón và khuyến khích cả những học sinh chưa có kiến thức gì về nó.
STEM mang lại cơ hội học tập và làm việc tốt hơn cho những nhóm yếu thế
Không chỉ mỗi phụ nữ nằm trong nhóm đối tượng ít có khả năng học STEM. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng Ngay tại một quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, chỉ có 2,2% người Latin, 2,7% người Mỹ gốc Phi và 3,3% người Mỹ bản địa sở hữu bằng đại học liên quan đến STEM. Những nhóm người này theo đuổi STEM với mong muốn loại bỏ những khó khăn trong việc tìm nghề nghiệp.
Sự lan tỏa của giáo dục STEM trên toàn cầu sẽ mở rộng quy mô đối tượng theo học lĩnh vực STEM. Từ đó, tầm quan trọng của giáo dục STEM chính là cung cấp cho người học STEM những cơ hội việc làm phù hợp với mức lương ổn định.
STEM không hạn chế bất kỳ một đối tượng người học nào. Như nhà thiên văn học Carl Sagan đã định nghĩa một lĩnh vực trong STEM rằng: “Khoa học là cách con người ta suy nghĩ nhiều hơn là một lĩnh vực kiến thức thông thường. Mục tiêu của khoa học là tìm ra cách thế giới này vận hành, khám phá những gì có thể xảy ra trong tương lai. Khoa học cũng xâm nhập vào các mối liên hệ giữa các vật thể nhỏ nhất như hạt nhân, các thành phần của vật chất. Cho đến các sinh vật sống, xã hội loài người và rộng ra là vũ trụ.”
STEM giúp khai mở sự sáng tạo
Những bài giảng trong mô hình STEM sẽ kích thích sự sáng tạo của người học. Thêm vào đó, những kiến thức STEM mở mang tầm nhìn của người học về mỗi lĩnh vực trong đời sống. Giáo dục STEM dạy người học cách suy nghĩ theo lối khoa học. Khi suy nghĩ theo lối khoa học, người học sẽ hiểu kỹ thuật của các thí nghiệm và lỗi sai mà họ gặp. Đây là mấu chốt để giải quyết mọi vấn đề một cách sáng tạo.
Người học sẽ tự đặt câu hỏi và tìm kiếm câu trả lời. Hoạt động này diễn ra tuần hoàn trong mô hình STEM nhằm khơi gợi niềm hứng thú học tập của học sinh. Đặc biệt, cách giảng dạy này hoàn toàn phù hợp cho đối tượng người học là trẻ em. Bởi niềm đam mê học tập được nuôi dưỡng từ nhỏ sẽ là hành trang có ích trong tương lai. Trở thành một nhà khoa học tài giỏi yêu cầu sự sáng tạo và một trí tưởng tượng phong phú.
Tuy nhiên, những thứ này đôi khi lại được cho là không cần thiết cho trẻ em. Vì thế, môi trường giáo dục truyền thống có phần hạn chế đối với các học sinh nhỏ tuổi. Giáo dục STEM ngược lại khuyến khích trẻ em suy nghĩ theo cách sáng tạo và phong phú nhất có thể.
Với những lợi ích nêu trên, đủ để thấy tầm quan trọng của giáo dục STEM trong lĩnh vực giáo dục và nền kinh tế nặng tính khoa học – công nghệ trong tương lai. Tầm quan trọng của giáo dục STEM chính là mở ra những cơ hội mới, chắc chắn hơn cho người học, chuẩn bị cho họ từ sớm với các kỹ năng STEM cần thiết – sẵn sàng cho môi trường công việc cạnh tranh trong tương lai.
Nguồn tham khảo: Elaine J. Hom (2014), “What is STEM Education?“, Live Science, February 11 2014
